Als je 4 jaar wordt dan start school maar moet je dan ook echt?
Veel mensen weten dat je kind niet naar school móet als hij of zij 4 jaar wordt. Toch doet (kiest?) het overgrote deel van de ouders dit wel. Waarom eigenlijk? En waarom zou je het niet doen?
Deze blog gaat over onze keuze om Liv niet fulltime naar school (groep 1 en 2) te laten gaan en de redenen waarom we hiervoor gekozen hebben.
Voordat je verder leest, wil ik beginnen met een dikke vette disclaimer:
Deze blog gaat over onze keuze en de redenen waarom wij hiervoor gekozen hebben. Ik beweer niet dat dit de juiste keuze IS, maar wel dat dit voor ons als de juiste keuze VOELT. Ik zeg dus NIET dat als jij als ouder iets ANDERS kiest dat dat slecht of niet goed is. Integendeel, ik vind dat elke ouder altijd zelf zal moeten beslissen wat hij of zij wilt, ongeacht wat anderen daarvan vinden. (En nog beter, ook achter deze keuze staan). Ik weet ook dat zoiets soms/vaak moeilijk is en daarom schrijf ik deze blog; voor ouders die dit eigenlijk wel voelen en willen, maar niet durven vanwege bijvoorbeeld sociale druk of om welke reden dan ook.
Goed, terug naar onszelf: wij hebben, toen Liv werd geboren, er bewust voor gekozen om zoveel mogelijk tijd met haar te kunnen doorbrengen. Wij vonden/vinden die eerste jaren van het leven van een kind heel belangrijk en wilden zelf verantwoordelijk zijn voor de sturing/opvoeding van deze jaren. Daarnaast geloven we sterk dat een goede basis thuis voor een goede hechting zorgt en dat ze zelf op hun eigen tempo daarna de wereld zullen ontdekken. Ze komen daarna elke keer een stukje verder “los” met altijd de veilige en vertrouwde basis die is gelegd. Nu hadden wij de luxe om dit te doen (zelfs samen) en daar ben ik elke dag dankbaar voor.
In de 4 jaar van Liv haar leven hebben we veel gereisd en daardoor zie je hoe het op andere plekken gaat. In Scandinavië is het bijvoorbeeld heel normaal om het eerste jaar met je baby thuis te zijn (daar krijgen vrouwen en mannen lang(er) verlof) en in veel landen gaan kinderen op een latere leeftijd naar school. Met 5, 6 of 7 jaar.
Altijd als ik dit vertel, zeggen mensen: “ja, maar er zijn ook landen waar kinderen nog eerder naar school gaan, zoals België”. Dat klopt, maar die landen zijn in de minderheid zover ik weet.
Gevoelsmatig heb ik 4 altijd erg jong gevonden om te starten met school en toen we Liv eenmaal hadden, werd dit gevoel alleen maar versterkt. Op het moment dat we voor een jaar op reis gingen en ik zag dat 4 jaar niet overal de leeftijd is om met school te starten, ging ik me wel afvragen waarom wij in Nederland dat wel doen. Is het noodzakelijk dat we dit zo doen? Is het niet het belangrijkste dat een kind van 4 jaar gewoon lekker kan spelen? En spelenderwijs met eigen nieuwsgierigheid op een eigen tempo kan ontwikkelen? Denny en ik vinden dat wel, maar toen ik de vraag kreeg: “ben je niet bang dat je kind dan wat mist?” of “ben je niet bang dat ze dan geen aansluiting vindt?” of “ben je niet bang dat ze dan achter komt te lopen?” was ik wel benieuwd wat studies ervan zeggen. Dus ik googelde” “best age to start school” en ik vond o.a. deze artikelen/ studies:
https://www.businessinsider.com/school-start-age-2017-3?international=true&r=US&IR=T
https://www.nber.org/papers/w21610
https://qz.com/1478821/should-i-red-shirt-my-child/
Wij zijn niet bang dat ze achterloopt/ gaat lopen, of dat ze wat mist en het is fijn dat er onderzoeken zijn die dit bevestigen. Ik denk wel dat dit ‘missen’ overigens een valkuil is, we zijn namelijk allemaal bang om iets te missen. Dat is menselijk. We willen overal erbij horen en overal aan meedoen. Ofwel, FOMO “The Fear of Missing Out”, dat begint dus nu al. Als er tekeningen hangen in de klas en Liv was daar niet bij of de regels zijn besproken en Liv was daar niet bij, dan denk ik even: “oh oh, ze heeft wat gemist” en ben ik bang dat ik haar tekort doe. Dat duurt altijd maar even, want ik weet dat ‘t alleen maar komt omdat Liv 1 van de weinigen is die parttime naar school gaat en dat zoiets dan daarom wordt versterkt bij mij. Het is soms moeilijk om een keuze te maken die de meerderheid niet heeft gemaakt. Maar wanneer ik Liv ophaal na een ochtend school en ze is doodmoe of als ik dan de volgende dag op een bloedhete dag met Liv op het strand doorbreng, of we maken samen een verse smoothie of we knutselen de hele ochtend en ze heeft de tijd van haar leven, dan weet ik dat het goed is zo.
We zijn ook niet bang dat ze geen aansluiting gaat vinden. Groep “1-2” verandert continu. Er komen het hele jaar door kindjes bij en volgend jaar gaan alle kindjes van groep 2 weg en moet je weer wennen aan een nieuwe klas. Pas vanaf groep 3 wordt dat relevant, dan krijg je een vast groepje en moet je je plekje zoeken in een groep.
Een andere opmerking die ik regelmatig hoor, is: “mijn kind is er echt aan toe”. Ik respecteer iedere zijn/ haar keuze, maar vraag ik me weleens af wie eraan is: ben jij als ouder eraan toe? Of is echt het kind eraan toe? Begrijp me niet verkeerd, als jij als ouder er aan toe bent, is dat uiteraard ook een goeie reden, want je eigen welzijn is ook belangrijk. Alleen denk ik dat het regelmatig als “reden” wordt gegeven terwijl veel kinderen van 4 er helemaal niet aan toe zijn. In elk geval niet aan 4,5 volle dag op een school. Tuurlijk, wanneer ze ouder worden hebben ze meer uitdaging nodig en als ouder kost het meer energie om je kind uit te dagen thuis en daar heeft waarschijnlijk niet iedereen de tijd of de puf voor. Daarnaast snap ik ook heel goed dat niet iedereen de keuze kan maken door de persoonlijke situatie. Zelf herken ik wel dat het moeilijker wordt om Liv uit te dagen. Alleen een speeltje voor haar neerleggen werkt niet meer ;-). Toch zijn er nog veel dingen die ik met Liv thuis kan doen die ze super leuk vindt en hoewel ze wel toe is om niet 100% met ons door te brengen, vind ik dit niet het teken dat ze eraan toe is om 4,5 dag in de week op school te zijn met minimaal 20 kinderen en 1 juf.
Nu lijkt het misschien of ik tegen school ben en dat is niet zo, ik vind het heel goed dat Liv met andere kinderen speelt en leert te delen, in een kring te zitten, dingen van anderen te leren etc. Ik zou alleen liever zien, gezien de leeftijd, dat dit in dezelfde vorm is zoals bij de peuterspeelzaal. Dus 2 juffen met 15 kinderen i.p.v. 1 juf met 20 of vaker zelfs, 30 kinderen. Je moet veel wachten op je beurt, er is geen tijd om alle kinderen in een kring het woord te laten doen etc. Het moet echt al schools zijn om 30 kinderen in het gareel te houden. Dat snap ik ook, maar vind ik ‘t niet nodig wanneer je zo jong bent.
Een interessante podcast hierover is: “Opgejaagd”. Als je geen tijd of zin heb om alle afleveringen van deze podcast te luisteren, maar je bent wél benieuwd hoe het er in een ander land aan toe gaat, in dit geval Zweden, luister dan naar afl. 7: Het Walhalla. Nog beter als je ze allemaal luistert overigens 🙂 Ik heb er zelf met ongeloof en ook wel verdriet naar geluisterd. En het meest gehoorde antwoord van ouders die niet echt blij waren met school: “Het is nu eenmaal zo, je moet het ermee doen”
En zo zitten Denny en ik nu net niet in elkaar… 🙂
Dus zolang school niet verplicht is, brengen we haar parttime. En wist je dat je ook met 5 jaar je kind nog 5 uur per week mag thuishouden zonder toestemming van school en zelfs 10 uur met toestemming? Ja echt waar, staat op de site van de rijksoverheid: hier! Dus totdat het rechtssysteem ons oplegt dat Liv fulltime naar school moet of totdat we merken dat Liv echt mega graag naar school wilt, doen we het ‘rustig’ aan. Dat is nu 3 ochtenden in de week en dat zal straks maximaal 3 hele dagen zijn. Als ze 5 is, kan ze dan 4 dagen naar school en straks met 6 kan ze fulltime. Ze moet haar hele leven al ontzettend veel en als we haar iets mee willen geven, is dat je vooral –binnen de grenzen van normen en waarden- moet doen wat je wilt en wat je gevoel je zegt en niet “omdat het hoort en/of omdat iedereen dat doet”.
Vragen die ons veel gesteld worden:
- Zou thuisonderwijs wat voor jullie zijn?
Nee, thuisonderwijs zou niets voor ons zijn. We vinden het wel belangrijk dat Liv naar school gaat, alleen vinden we het in Nederland te vroeg. Sociale contacten en leren met andere kinderen vinden we belangrijk. Als we 6 andere kinderen nog zouden hebben was het misschien anders geweest 😉 - Zou de vrije school wat voor jullie zijn?
Ik vind het zeker bij de kleuters veel beter geregeld, maar met de Vrije School hier in Middelburg hadden we helaas verder weinig aansluiting. We zijn erg blij met de school waarvoor we nu gekozen hebben, waarin (in theorie, de praktijk moeten we nog ervaren) er ook echt aandacht wordt besteed aan creatieve vakken en andere zaken waar een kind in zou kunnen uitblinken. - Wat als Liv nu wel heel graag alle dagen in de week naar school wilt?
In eerste instantie zullen we vasthouden aan maximaal 3 dagen in de week en haar uitleggen waarom we dat doen. Als nu blijkt dat ze het goed aankan (dus niet meer ontzettend moe is) en ze het écht écht heel graag wilt, dan zullen we moeten overleggen wat we doen. Voorlopig is ze al bekaf van 3 ochtenden en super blij om opgehaald te worden (ondanks dat ze de 3 ochtenden ook echt leuk vindt), dus het is nog niet aan de orde.
