In 2007-2008 woonde ik 2 jaar in Marokko waar ik werkte als reisleidster voor Koning Aap en Sawadee en ik verschillende rondreizen begeleidde. Om deze reden ken(de) ik Marokko ontzettend goed en heeft dit land een plekje in mijn hart. Al jaren hoopte ik Denny en Liv een keer “mee te nemen” naar de woestijn, maar aangezien dat een behoorlijk eind rijden is en dit nu net niet Liv haar favoriete bezigheid is, heeft het even geduurd. Maar nu was het zover!
In deze blog neem ik je graag -zo beknopt mogelijk; ik doe m’n best- mee in de praktische kant van onze reis: de reisroute, vervoer, hotels, activiteiten en overige informatie. Heb je vragen? Stel ze onderaan deze blog!
Reisroute
Veel mensen maken dezelfde route in Marokko en deze kan je natuurlijk uitbreiden met extra plaatsen te bezoeken. De 1 kiest ervoor om er snel doorheen te rijden de andere om meerdere stops te maken. De routes die het meest gedaan worden, gaan tussen de volgende plaatsen:
Casablanca – Rabat – Chefchaouen – Meknes – Moulay Idriss – Fes – Midelt – Woestijn (bv Erg Chebbi) – Todra Kloof – een vallei bv Dades- of rozenvallei – Ait Benhaddou – Marrakech – Taroudannt – Essouiara
Tussen deze plaatsen zijn er allerlei variaties mogelijk.
Voor ons waren deze criteria belangrijk toen ik de reis ging plannen:
– Niet elke dag in de auto;
– Niet te lange reisdagen;
– Woestijn is een must, inclusief nacht in de woestijn.
Je ziet dat veel mensen half Marokko doorcrossen om alle highlights te bezoeken, terwijl er zoveel moois is om een nacht te blijven. Ik wilde daarom van Marrakech naar Fes reizen (of andersom) in de meivakantie. Helaas is Marrakech tegenwoordig een mega populaire bestemming en zijn de vliegtickets behoorlijk duur geworden. Met het zoeken naar betaalbare tickets kwam ik uit op Rabat, dus werd de volgorde bepaald: start in Rabat, eindigen in Fes. Dit scheelt weer veel km’s, maar heb je meer tijd. Vind je veel autorijden niet erg, dan kan je er ook een complete rondreis van maken.
Onze reisroute was de volgende:
Dag 01 – Naar Brussel (hotel)
Dag 02 – Vliegreis Rabat
Dag 03 – Rabat
Dag 04 – Rabat – Marrakech (trein)
Dag 05 – Marrakech
Dag 06 – Marrakech (aanvang autohuur)
Dag 07 – Marrakech – Skoura
Dag 08 – Skoura – Todra
Dag 09 – Todra
Dag 10 – Todra – Merzouga – woestijn in
Dag 11 – Woestijn uit – Erfoud
Dag 12 – Erfoud – Midelt
Dag 13 – Midelt -Fes (einde autohuuur)
Dag 14 – Fes
Dag 15 – Vertrek Fes
Vervoer
Marokko heeft een goede treinverbinding tussen Fes en Marrakech en in steden is een auto echt super onhandig. Wij namen daarom vanaf het vliegveld een taxi naar Rabat (elk hotel dat je boekt kan ook een taxi voor je regelen). In Rabat kan je alles heel goed te voet (of met de taxi) doen.
Van Rabat naar Marrakech pakten we de trein. Kaartjes kan je van tevoren al online kopen of op het station zelf.
In Marrakech kan je alles in de medina goed te voet doen en anders is een taxi weer zo geregeld.
Van Marrakech naar Fes huurden we een auto die we bij aankomst in Fes meteen inleverden. In de medina van Fes mogen geen taxi’s komen en deze medina kan je alleen maar te voet doen.
Let op: HOUD JE GOED AAN DE SNELHEID. Echt bij elk stadje, dorpje, gemeente staan er politieposten en 9 van de 10 keer met een lasergun. Wij hadden het geluk geen 1x aangehouden te worden. Naast dit geluk kwam dat ook omdat Denny echt heel goed heeft opgelet en zich mega goed aan de snelheid heeft gehouden, maar de meeste toeristen die we tegenkwamen waren allemaal tenminste 1x aangehouden en hebben ter plekke meteen een boete moeten betalen.
Hotels
De typische bouwstijlen in Marokko zijn zogenaamde riads en kasbahs. Om in 1 van deze bouwstijlen te overnachten is eigenlijk een must en voor elk budget is er wat te vinden. In Rabat, Marrakech en Fes is het fijn als je midden in de medina zit, dus kijk behalve naar de stijl ook naar de locatie. Wij verbleven in de volgende hotels:
Rabat: Riad Louane
Deze riad was perfect gelegen, lieve mensen, mooie kamers, heerlijk ontbijt! Nadeel is dat het ontbijt beneden op de binnenplaats wordt geserveerd – waar alle kamers aan grenzen- en het erg gehorig is. Zorg dat je op de 1e of 2e verdieping een kamer boekt, dan zit je in ieder geval iets omhoog.
Marrakech: Riad Safa
In Marrakech is de keuze echt reuze! Zoveel mooie riads met hele goede reviews, dus mocht deze niet beschikbaar zijn, dan vind je zeker wat anders moois! Wij vonden deze riad geweldig. Super lieve mensen, wederom geweldig ontbijt, een zwembadje (meer een dompel bad) boven op het dak, en 1 beneden, super mooi ingericht en ook hele fijne locatie! Wellicht een nadeel: echt naast de moskee, alsof je erin slaapt haha. Wij vinden dat zelf niet erg, het heeft zo z’n charme 😉
Skoura: Kasbah 123 soleil
Deze dag wilden we vooral kilometers maken. Veel mensen kiezen voor een nachtje bij Aït-Ben-Haddou, maar zelf vind ik het vooral een toeristische attractie, leuk om te zien als stop, maar niet per se om lang te blijven. Gezien de afstand wilde ik in Ouarzazate of Skoura een nachtje blijven met als enige voowaarde: een zwembad, zodat we na een lange reisdag een plons konden nemen… Het zwembad was alleen groen en dan bedoel ik écht groen. Daarnaast lag het hotel best een eindje buiten Skoura en was er alleen een onverharde weg om er te komen, wat betekende dat het na een lange dag nog best wat extra tijd kostte om er te komen. De bouwstijl was wel geweldig, mensen aardig, lekker ontbijt en het koste geen drol 🙂 Wel erg simpele kamers, maar ja dat kan niet anders met wat je hier betaalt.
Todra Gorge: Auberge le Festival
Dit hotel is super super populair. Het scoort ontzettend goed op booking.com maar staat ook in vele reisgidsen waaronder de Lonely Planet. En terecht. Het is een prachtige plek midden in de kloof en alleen voor dit hotel en het geweldige eten wil je een nachtje in Todra verblijven, maar dit moet je echt op tijd boeken. Maar: dikke aanrader!
Nachtje woestijn via Sahara Camel Tours (daarover meer bij excursies).
Erfoud: Kasbah Tizimi
Dit is een heerlijke plek om bij te komen na een nachtje in de woestijn. Heerlijk zwembad, restaurant ter plaatse, ruime (simpele) kamers, niet duur en niet ver rijden als je uit de woestijn komt.
Midelt: Kasbah Izoran
Hier hebben we een beetje mixed feelings over. Op papier het perfecte hotel. Idd een plaatje om te zien, maar toen wij er waren was het allemaal een beetje teveel voor de eigenaar blijkbaar. Overal in Marokko krijg je muntthee als je aankomt, behalve hier. Het avondeten en het ontbijt waren ontzettend karig (iets wat je echt nooit meemaakt in Marokko als er iets altijd veel is, is het eten). Er was een nestje met kleine katjes waar de kinderen van de eigenaar continu mee aan het slepen waren (ontzettend zielig) en de algehele sfeer was gewoon niet fijn. Plus vrij prijzig. Wij zouden niet nog een keer teruggaan, maar misschien had hij net z’n dag niet, wie zal het zeggen. Veel alternatieven zijn er overigens niet in Midelt.
Fes: Riad Sabah
Dit was weer een heerlijke riad! Ruime kamers, super lieve mensen, lekker ontbijt en geweldige locatie in de medina.
Activiteiten
In elke stad kan je een rondleiding regelen met een gids via de riad waar je verblijft. In de medina kan dat best fijn zijn, maar als je het niet erg vindt om af en toe te verdwalen, kan je het prima zelf doen.
Marrakech
In Marrakech kan je je weken vermaken, met echt allerlei verschillende activiteiten. Kookcursus, pottenbakken, diner shows etc. Een erg leuke excursie, die we helaas niet zelf hebben kunnen doen omdat Liv ziek was, is een fietstocht door Marrakech! Een erg toffe manier om de stad te verkennen en gestart door een Nederlandse: Pikala bikes. Ze hebben er tandemfietsen om samen met je kind te kunnen fietsen. Na de tour kan je wat drinken het in Pikala cafe, waar we we geweest zijn. Hippe plek met heerlijk eten.
Rose valley
Er zijn verschillende valleien (allemaal even mooi) waar je wandelingen kan maken en voor de kinderen een muilezel kan regelen. Wij kozen voor de rozenvallei waar we langsreden van Skoura naar Todra.
We regelden een gids en muilezel via het hotel Dar Timitar, wat overigens geweldig gelegen is! Als je de tijd hebt, dan zou ik je zeker aanraden om hier een nacht te slapen! Prachtig. Je kan de gids ook rechtstreeks benaderen, maar alleen via whatsapp en spraakberichten want hij is analfabeet. Zijn naam is Yusuf en zijn telefoonnummer is: +212 6 67 47 94 84
Todra Gorge
Als je in Auberge Le Festival verblijft, dan kan je tegenover het hotel een wandeling maken op eigen gelegenheid, bij het hotel leggen ze je uit hoe of wat. Daarnaast leent de kloof zich uitstekend voor rotsklimmen. Je kan op elk niveau klimmen en er is ook een via Ferrata. Hadi is een gids die je kan benaderen. Spreekt Frans en Engels (en vast nog meer talen zoals vele Marokkanen) en dit is zijn telefoonnummer: +212 700 701 834. Je kan hem appen.
Erg Chebbi
Er zijn ontzettend veel hotels en organisaties die allerlei woestijn-activiteiten aanbieden. Tegenwoordig is het ook erg populair om met een quad door het zand te sjezen, maar als je het aan ons vraagt, is er niets mooier dan lopend en/of per kameel de woestijn in te gaan, want de stilte is zo’n geweldig onderdeel. Op een quad kan je echt de woestijn niet ervaren zoals die is.
De meeste organisaties bieden een kameeltocht en een overnachting in de woestijn aan, maar tijdens covid zijn bijna alle kampen uit de woestijn gehaald en kan je alleen nog aan de rand slapen. Op een paar kleine kampen na en bij Sahara Camel tours, slaap je IN de woestijn (en niet aan de rand)! Hassan en zijn familie runnen dit familiebedrijf en het is echt een dikke aanrader! Van alle keren dat ik de woestijn ben ik geweest, was dit de beste. Hij spreekt zijn talen super goed, hij is flexibel, zijn kamp heeft bedden (maar hij kan als je luxer wilt ook luxer regelen, maar dan wel de rand), hij kookt lekker, kortom: dit moet je boeken!
Behalve woestijn tours kan hij eigenlijk alles voor je regelen in Marokko en het fijne is: het geld komt direct bij zijn familie terecht, niet bij 1 of andere rijke Marokkaan die ergens op een kantoortje zit. Dus ik zeg het nog maar een keertje: Hassan van Sahara Camel Tours is your man!
Fes
Fes is echt 1 van de meest bijzondere steden waar ik ooit ben geweest, alsof je 100 jaar teruggaat in de tijd. Alle keren ben ik er met gids naar binnen gegaan. Dat is fijn omdat die precies weet waar je moet zijn en je echt niks mis. Er is ontzettend veel te zien en je gaat niet zomaar ergens naar binnen zonder gids. Gidsen kunnen bij elk hotel geregeld worden.
Dit keer zijn wij zonder gids op pad gegaan en dat had ook zo z’n charme. Een super tip die ons heel erg geholpen heeft: naar beneden loop je de medina IN, naar boven loop je de medina UIT. Zo kan je eigenlijk niet verdwalen, althans niet op zo’n manier dat je er niet meer uitkomt 😉 En verdwalen in Fes is ook niet erg, want er is overal wat te zien! Stel je ook open voor mensen die je ergens willen rondleiden of wat willen laten zien. Ja dat kost een beetje geld (wat je zelf wilt geven), maar ze hebben 9 van de 10x serieus leuke verhalen te vertellen en mooie dingen om te laten zien waar je anders voorbij loopt.
Overige informatie
In de medina’s leven ontzettend veel zwerfkatten. In elk winkeltje wat er enigszins als een “supermarkt” uit ziet kan je kattenbrokjes kopen per gram. Liv vond het heel fijn om elke kat die ze zag eten te geven en de lokale mensen reageerden daar ook heel leuk op.
In Marokko kan je overal geld bij pinautomaten halen en die hebben ze in elk gehucht. Pinnen in restaurants en winkels kan in de grote steden. Daarnaast nemen ze op veel plekken euro’s aan, altijd handig om wat contant mee te nemen.
Zelf koop ik altijd een Marokkaanse simkaart. Dat kost echt niks en voor een paar euro heb je een aantal gigabyte waar je de hele vakantie mee kan doen. Whatsapp wordt veel gebruik in Marokko.
In deze blog staan affiliate links.